Wikingen: Chronologie van het eerste millennium

Ik heb geprobeerd om de feiten zo neutraal mogelijk te omschrijven. Vandaar dat ik heb besloten om het woord 'aanval' te vervangen door 'conflict', als die aanvallen omschrijvingen waren vanuit de christelijke kant. De conflicten met de Friezen, Saksen, Noordmannen, Germanen en Franken heb ik in dezelfde chronologie verwerkt, waardoor – naar ik hoop – een beter overzicht ontstaat over het verloop van de gebeurtenissen. Het toont mijns inziens ook aan dat de verschillen tussen de volkeren op dit gebied miniem waren en dat het normaal is dat de mensen de namen toen door elkaar gebruikten. Het valt wel degelijk op dat vooral de Friezen en de Saksen als voorlopers kunnen worden beschouwd van de wikingen. Denen en wikingen staan voor dezelfde soort mensen. In de laatste eeuwen van het wikingentijdperk vestigden de Denen zich in het noorden en werd ook die streek belangrijk. Volgens de gebruikte bronnen verschillen enkele data. Ik heb voor zover het kon, voor die data gekozen die in meerdere bronnen voorkwamen. Bij de jaartallen was op verschillende plaatsen dezelfde informatie te vinden. Vandaar dat ik alleen de bronnen opsom, soms zonder een precieze pagina-aanduiding.326 Opvallende zaken hebben wel een aparte bronvermelding.

 

 

'

-390 of -387: Galliërs onder de leiding van Brennus brachten de Romeinen een zware nederlaag toe bij de Allia, een zijrivier van de Tiber. Plundering van Rome.

-113: Dreiging aan de grenzen van de Romeinse republiek door aanvallers uit het noorden: Cimbren, Teutonen en Ambronen. Ze versloegen Romeinen in Noreia.

-105: Cimbren en Teutonen stonden opnieuw tegenover het Romeinse leger. De Romeinen verloren de Slag bij Arausio (Orange). Men beweerde dat maar 10 mannen van de meer dan 100 000 de strijd overleefden.

-102: Germaanse aanval bij Aquae Sextiae (Aix-en-Provence) in de buurt van de Franse Middellandse Zee.

-101: De Cimbren sloegen nu toe in Italië, maar ditmaal worden zij door het Romeinse leger afgeslacht, in de Slag bij Vercellae. De overlevende Teutonen en Cimbren nam men gevangen en verkocht men als slaaf.

-58: Oorlog in Gallië. Julius Caesar versloeg de Germaanse Ariovistus in de buurt van het huidige Besançon. De Germanen trokken zich terug 'over de Rhenus'. De Belgae onder bevel van koning Galba van de Suessiones, maakten een alliantie tegen de Romeinen.

-57: Julius Caesar versloeg de Belgae met zijn leger.

-56: Julius Caesar versloeg de Veneti in de Atlantische Oceaan en onderwierp een aantal stammen in Armorica. Bataven scheidden zich af van de Chatten en vestigden zich in de Rhenusdelta. De Romeinen vielen het Scheldegebied binnen. Menapiërs en Morinen hielden zich schuil in de kustmoerassen.

-55: Caesar versloeg Germanen aan de Maas. Een Romeinse vloot van 80 schepen landde bij Deal aan de Engelse kust.

-54: Julius Caesar veroverde met een vloot van 800 schepen Britannia vanuit Portus Itius. Hij landde op de kust van Kent en trok door tot aan de Stour. Het leger bereikte de Theems en veroverde Londen. Eburonen en Menapiërs sloten een bondgenootschap. Ambiorix van de Eburonen kwam in opstand. Aduatieken, Nerviërs en Menapiërs steunden de opstand. Een deel van het Romeinse legioenen werd door de Eburonen vernietigd. Julius Caesar keerde terug uit Brittannië en versloeg de Nerviërs, Trevieren en Eburonen. Ambiorix vluchtte over de Rhenus.

-53: Geslaagde Romeinse aanval tegen de Eburonen, de Menapiërs en de Morinen. Ambiorix wist opnieuw te ontsnappen. Vercingetorix ontketende een opstand in Gallië.

-52: Vercingetorix werd krijgsgevangen genomen.

-51: Ambiorix kwam met 25.000 Eburonen over de Rhenus, maar Caesar sloeg terug. Ambiorix vluchtte en verdween spoorloos, samen met zijn stam.

-50: Einde van de Gallische Oorlog, Julius Caesar onderwierp alle stammen in Gallië. Caesar ging er prat op dat hij ongeveer 200.000 vierkante mijl aan het Romeinse rijk had toegevoegd en claimde 1.192.000 mensen te hebben omgebracht. Hij had zoveel goud mee naar Rome dat de prijs daar met een kwart daalde. West-Europa moet moe, arm en gebroken zijn geweest.327

-38: Octavianus onderdrukte een opstand van de Aquitaniërs. De Germaanse stamhoofden moesten auxiliarii of hulptroepen leveren aan het Romeinse leger.

-30: De Bataven werden huurtroepen bij het Romeinse leger.

-13-12: Drusus in West-Europa. Romeinse vloot in de Noordzee. Schermutselingen met de Bructeren.

9: Opstand en grote overwinning van Germanen tegen Varus, de Romeinse gouverneur van Germania.

23: Opstand van Nerviërs. Eén van de moeilijkste veldslagen van Caesar, vermoedelijk in de buurt van Malbode.328

28: Opstand van Frisii tegen de Romeinen wegens een drastisch verhogen van de belastingen. De Romeinen in het castellum Flevum in het woud van Baduhenna werden door een Fries leger verslagen.

40: De Germaanse stam van de Quaden startten met vestigingen in Oost- Europa.

41: Gabinius, gouverneur van Gallia Belgica boekte een overwinning op de Chauken in hun eigen streek. Als dank kreeg hij de eretitel Chaucius.

43: Romeinen vielen Brittannië binnen.

47: De Germaanse Chauken vielen met lichte en dus zeer wendbare vaartuigen329 Belgica binnen onder leiding van de Cananefaat Gannascus. De Romeinse veldheer Corbulo onderwierp Friezen en Chauken en versterkte de noordelijke Rhenusstrook. Hij sloot wel een wapenstilstand met de Friezen. Een generatie later zouden Barbaarse Chauken als roeimannen bij de Romeinse vloot in opstand komen en 24 galjoenen stelen waarmee ze vluchtten van de Rhenus naar de Noordzee.

54: Friezen mochten zich van de Romeinen (Nero) niet vestigen boven de Rhenus.

69: Bataafse opstand tegen de Romeinse bezetter. Ze plunderden forten aan de Rhenus: Fectio, Laurium en Traiectum.

70: De Germaanse Chatten en Usipeten bedreigden Mainz. De Romeinen versloegen Bataven bij Xanten. Conflicten met Friezen.

83: Usipeten voeren als eerste 'geregistreerde' stam rond de Britse eilanden. 330

167: Germaanse Vandalen (Hasdingen en Lakringen) en Sarmatische Jazygen of Jazigers staken de Donau over en vielen Dacië (nu Roemenië) binnen.

170: Germaanse Marcomannen, Quaden en Jazigers staken de Donau over in Noord-Italië. Het volgende jaar moesten ze zich weer terugtrekken.

172-174: Aanvallen van Chauken in Belgica.

200 Germaanse Rhenusstammen verenigden zich in een Frankisch Bondgenootschap. (o.a. Chamaven en Chatten) Romeins fort (als antwoord) te Maldegem. Germaanse Chauken vochten in het noorden van Nederland en plunderden het huidige Vlaanderen. Atrecht, Bavay, Terwaan en Doornik werden grotendeels vernield. Er waren op dat moment geen Romeinse troepen gelegerd in de streek. Ze vielen de streek aan via de geulen en rivieren die in de Noordzee uitmondden. Dit leek op latere wikingconflicten. De Romeinen antwoordden met een strafexpeditie tegen de Germanen en lieten misschien forten bouwen langs de Litus Saxonicum, de Noordzeekust en Het Kanaal. De Quadi verbraken de vrede met de Romeinen.

180: Goten vestigden zich aan de noordkant van de Zwarte Zee en op de Krim.

eDerde-vierde eeuw: Geleidelijke start van het verjagen van de Rus door de Saksen.

220: Vermoeden van marineoperaties: twee altaren uit Vechten vermelden militaire opdrachten aan de zee en op de Rhenus.

231: Vermelding van een overwinning op barbaren op een wij-inscriptie.

±230: Romeinse grens langs de Rijn verzwakte aanzienlijk. Franken vielen Romeinse forten aan.

235: Het Romeinse Keizerrijk werd bedreigd door de Alemannen, Franken, Goten, Quaden en Sassaniden.

Derde eeuw: Terpbewoners van het huidige Friesland en de zanderige laagvlaktes van Noord-Holland verhuisden naar drogere gebieden. De streek raakte vrijwel onbewoond.

245: Germaanse stammen, o.a. Franken, vielen Gallië binnen. De Franken plunderden in Belgica. Germanen sloten verbonden met elkaar.

253-270: Campagnes van de Romeinen tegen Franken. Germaanse stammen wonnen verder terrein. Wie met de Romeinen meedeed, voelde zich niet meer veilig en begon weg te trekken.

270 : De Romeinen verlieten Traiectum dat werd ingenomen door Germaanse stammen.

275: Germanen veroverden Trier.

276: Xanten werd verwoest.

278: Nederlaag van Franken.

280: Germanen staken de Rhenus over en vernietigden de Romeinse vloot.

284-285: Problemen in Britannia, die de Romeinen waarschijnlijk overwonnen, want keizer Carinus en zijn broer Numerianus kregen in 284 de titel van Britannicus Maximus.

284: Allereerste datum waar men al over de middeleeuwen spreekt. Opsplitsing van het Romeinse Rijk door keizer Diocletianus in een Latijns westelijk en een Grieks oostelijk deel.

286: Vlootcommandant en Menapiër Carausius riep in Bonen (Boulogne) zichzelf uit tot tegenkeizer en regeerde over Britannia en Gallia Belgica. Germanen bleven langs de Rhenus terrein winnen.

287: Franken werden foederati in het West-Romeinse Rijk.

290: Franken beheersten het Scheldegebied. Maar ten westen van de Schelde hadden ze weinig te zoeken en bleef dat gebied heidens: In de Frankische tijd kwam slechts één bewezen domein voor en waren geen sporen van een Romeinse villa te vinden. Carausius bouwde kustversterkingen in Engeland.

293: Constantius Chlorus streed in het Scheldegebied en in Batavia tegen Franken en Friezen die samenwerkten met Carausius.

305: Constantius Chlorus stak samen met zijn zoon Constantinus I Het Kanaal over om oorlog te voeren tegen Picten.

313: Campagne van Constantinus I tegen Franken in Batavia. Het christendom werd een toegestane godsdienst.

341-342: Constantinus' zoon Constans voerde campagne tegen Franken in Gallië. In 342 behaalde hij de overwinning en sloot een deal met hen.

342-343: Constans bezocht Britannia.

346: Het oversteken van Het Kanaal werd door de Romeinen gezien als een hachelijke onderneming wegens de vele aanwezige barbaren. (De Errore Profanarum Religionum)

354: Germanen veroverden Keulen. Julianus poogde zijn macht weer wat duidelijker te maken door verloren gebieden te heroveren.

356: Slag bij Reims. Julianus werd door Alemannen verslagen. maar sloeg het jaar daarop terug bij Straatsburg.

355-360: Kuedoi-Saksen bouwden een aantal boten en vielen Batavia aan. Ze verdreven Salische Franken uit Batavia dat ze verder gebruikten als uitvalsbasis. Julianus en leider Charietto voerden met een Germaans huurleger een guerrilla-oorlog tegen de Kuedoi.

364: Noord-Britannia: Aanvallen tegen de Romeinen van Picten, Schotten, Attacotten.

367: Saksen bedreigden de Romeinen in de Litus Saxonicum in Oost-Engeland. Ammianus sprak van een conspiratio barbarico: kustleider Nectaridus werd gedood en leider Fullofaudes gevangen genomen. Picten, Attacotten, en Scotten, richtten grote verwoestingen aan. Claudius schreef later in een panegyriek voor Honorius dat comes Theodosius de kusten van Brittannië tot onderwerping bracht: 'de Orkaden vol dode Saksen, Thule doordrenkt met Pictisch bloed en Ierland wenend voor de hopen Scotse doden'. Conspiratio barbarico: Franken en Saksen roofden, brandstichtten en vermoordden wie in hun handen viel in de gouwen van Gallië. Officier Theodosius bevocht de rondtrekkende barbaren en lokte hen in hinderlagen.

370: Saksen werden bij Diessen (Nederland) door foederati verslagen.

±380: Magnus Maximus leed nederlagen tegen Franken en Saksen naar aanleiding van Saksische kustconflicten in Gallië. Stilicho,
Vandaal en eerste minister van keizer Honorius, overwon de Franken en bracht vrede aan de Rhenus.

388: Romeinen overwonnen opstandige Franken in het Kolenwoud (België).

±400-450: De slag van Finnsburg, een conflict tussen Friezen en Juten tegen Denen. Hnaef sneuvelde in het gevecht en Hengist werd de nieuwe leider van de Denen. Men sloot vrede en Hingest mocht met de rest van de Denen vertrekken. Zat Hengist in Deens Zeeland? Zie bij Hnaef (bij Scheldedynastieën in mijn boek).

401-407: Angelen, Juten en Saksen staken de Noordzee over en vestigden zich in het zuiden van Engeland.

In 407 verlieten de Romeinen Britannia. Saksen namen de macht over.

406: Visigoten rukten Fiesole binnen.

409: Armorica bezet door Saksen.

410: Visigoten plunderden Rome.

413: Einde van het West-Romeinse rijk in Gallia Belgica.

426: Chlodio werd koning van de Salische Franken en regeerde over Toxandrië. In 428 vestigde hij zich te Doornik en breidde hij zijn rijk uit tot aan de Somme.

429: Britten vielen Saksen en Picten aan. De Saksen bleven zich weren.

434: De eerste buit van Saksen van of in Ierland volgens het boek van Ulster331

438: Koning Hermeric en zijn zoon Rechila regeerden in Noord-Spanje over de Sueben en verdedigden zich tegen Visigoten.

441: Conflicten tussen (Angel)Saksen in Engeland. Britannia kwam deels onder Saksisch bewind.

±447: Vortigern, koning van de Britten, schonk de Angelsaksen het graafschap Kent.

±450: Conflicten van Saksen op de Orkaden. Comes Theodosius bevocht de Saksen op de Noordzee en in Saxoneia.

451: Attila bedreigde West-Europa.

455: Germaanse Herulen vielen Hispania aan.

456: Saksen veroverden Armorica. Saksen vestigden zich op eilanden in de Loire.

459: De Franken veroverden Trier en hun rijk groeide uit tot een grote militaire macht.

463: Childerik aan de Loire. Saksen veroverden Angers.

469: Gallo-Romeinen versloegen met hulp van Franken opstandige Loire- Saksen.

471: De tweede buit van Saksen van of in Ierland volgens het boek van Ulster332

473: Burgeroorlog in Bourgondië. In 484 samenstelling van de Lex Burgundionum.

476: Einde van het West-Romeinse rijk. Begindatum van de middeleeuwen voor de meeste historici. Germaanse Herulen, met Odoaker, veroverden Rome.

486: Slag bij Soissons: Franken, onder de leiding van Hludwig (Clovis) verslaan het Gallo- Romeinse leger aan de Aisne. Syagrius verslagen. West-Europa wordt vanaf nu door Germanen bestuurd.

491: Saksen vielen Nantes aan.

496: Slag bij Tolbiac: Koning Hludwig versloeg de Alemannen bij Zülpich (Keulen).

±499: Noor(d)mannen vestigden zich op 'Deense' eilanden.

±500: Firenze maakte deel uit van het rijk van de Ostrogoten onder Theoderik.

501: De Friezen woonden van het Scheldegebied tot aan de monding van de Wisera. De Franken hadden als machtscentrum het noorden van het huidige Frankrijk. (Daar moesten dus brokken van komen.)

507: Lex Salica werd door Hludwig ingevoerd om de orde te handhaven. Hij overwon de Visigoten.

511: Friezen in Utrecht en Dorestad. Handel met Saksen en Franken.

±525: De Slag aan de monding van de Rhenus tussen Franken en Denen. Een streek waar ze dus alle twee woonden. Franken en Friezen versloegen Denen, die werden aangevoerd door koning Hygelac. Hier collaboreerden Friezen (Friese Denen) met de Franken. Gregorius van Tours vertelde het voorval wanneer hij rapporteerde over een zeeslag op de Frankische kusten door de Deense Hygelac en zijn executie in het ravenwoud door Theudebert, kleinzoon van Hludwig.

531: Franken en Saksen versloegen Thüringers.

532: Slag bij Autun: Franken versloegen Bourgondiërs.

538: Franken versloegen Goten en Byzantijnen in de Po-vlakte.

547: Ida Flamddwyn landde met 50 schepen in de buurt van Flaneburg (Flamborough) om Noord-Humberland (Northumbria) te veroveren.

±556: Angelsaksen versloegen Romano-Britten in het zuidwesten van Engeland.

±568: Saksen versloegen Britten in Kent.

570: Longobarden veroverden Fiesole. Het bleef er twee eeuwen rustig.

571-577: Slag bij Bedcanford: (Angel)Saksen behaalden een belangrijke overwinning op de Britten.

585: Visigoten veroverden het Rijk van de Sueven in Noord-Spanje.

594: Koning Childebert II vaardigde Frankische wetten uit.

600: Dorestad kwam tot bloei door de handel met Chamaven, Franken en Friezen.

zevende-achtste eeuw: Friezen herbevolkten beetje bij beetje het noorden van Europa. Zij vluchtten voor de Franken.

7de eeuw: Talrijke kloosterstichtingen (320) in het Merovingische rijk. Eén van de belangrijkste missionarissen was Amandus, die vooral belangrijk was in zijn pogingen om het Scheldebekken te bekeren.

601: Noor(d)mannen in Uppland.

605: Een coalitie van Saksen en Friezen versloegen Franken.

630: Franken veroverden ten zuiden van de Rhenus gebied op de Friezen.

632: Franken veroverden Aquitanië.

650: Noor(d)mannen zaten met de Gotlanders in het hele Oostzeegebied.

654: Koning Recceswinth vaardigde in Toledo de Lex Visigothorum uit.

±680: Friezen in het rivierengebied.

687: Conflicten tussen Merovingen en Karolingen. Pepijn van Herstal werd feitelijke leider.

689: Franken versloegen Friezen bij Dorestad en heroverden het gebied ten zuiden van de Oude Rhenus.

692: Eerste treffen tussen Pepijn van Herstal (Franken) en Redbad (Friezen). Redbad probeerde te onderhandelen voor vrede.

695: De Franken met hofmeier Pepijn van Herstal versloegen Koning Redbad en zijn Friezen in Dorestad. Friesland verloor veel gebieden.

699: Willibrord bij de Denen om ze te bekeren.

700-750: In 2013 werden twee schepen met gedode krijgers ontdekt op het Estse eiland Saaremaa als een soort voorlopers van het wikingtijdperk. Men schat dat de opvarenden leefden tussen 700 en 750. De twee boten bevatten de resten van tientallen mannen. In de kleinste van de twee boten lagen zeven lijken en in het grotere schip werden 33 mensen begraven, netjes gerangschikt, samen met hun wapens en dieren. Alles lijkt op een haastig aangelegd massagraf van een uit koers geraakte groep.

709-710-711-712: Opstanden tegen het christendom van de Alemannen.

714: Pepijn II wordt in zijn thuisland in Jupille vermoord, waarschijnlijk door een Fries.

715: Frankische burgeroorlog: opvolgingsstrijd tussen Theudoald en Karel (Martel: een bijnaam die pas een eeuw na zijn dood werd gebruikt).

716: Frankische burgeroorlog: Neustriërs en Friezen tegen Austrasiërs. De sluwe Redbad maakte dankbaar gebruik van de opvolgingstwist aan het Frankische hof en kon met de hulp van één partij – die van Ragenfried en Chilperic – zijn kwijtgespeelde Friese gebieden weer veroveren. Langs de Rijn stak hij door tot Keulen waar hofmeier Karel (Martel) verbleef. Redbad won en keerde zegevierend en met veel buit terug naar zijn Friesland. Meteen joeg hij Bonifatius en andere christelijke predikers zijn land uit. Overigens zou Karel (Martel) in hetzelfde jaar Ragenfried en Chilperic toch verslaan bij de Amel (Amblève) in de Ardennen. Of Redbad erbij was betrokken, is niet zeker. Hij werd achteraf wel niet meer vermeld in de historische bronnen. Later vinden we Bonifatius opnieuw in de Nederlanden. In 743 organiseerde hij binnen zijn kerkgebied het tweede Germaanse concilie te Estinnes (Liftinas/Leptinas) in Henegouwen. Hij zat de bijeenkomst samen met Carloman I voor. Een meereizende pelgrim met Bonifatius heette Denewald en één van zijn koeriers heette Denehard.333

717: Slag bij Vincy nabij Kamerijk. Frankische burgeroorlog: opvolgingsstrijd.

718: Slag bij Soissons. Frankische burgeroorlog door de opvolgingsstrijd tussen Karel (Martel) en Chilperic II. Karel werd de feitelijke machthebber.

725: Noorse vondsten in Denemarken tonen aan dat er in Ribe toen al zaken op een vredevolle manier werden verhandeld tussen noord en zuid. Ribe werd een ontmoetingsplaats tussen noordelijke en zuidelijke handelaars, waarbij het een vroege vestiging werd van een volk dat later wikingen zal worden genoemd.

730: Karel Martel versloeg de Alemannen en verbood het vieren van volksfeesten en het dansen rond bomen en in huizen.

732: Slag bij Poitiers. De Arabische verovering van Europa viel stil.

734: Het leger van de Friese koning Poppo, de opvolger van Redbad werd door de Frankische hofmeier Karel (Martel) verslagen. Het Friese gebied raakte grotendeels zijn grootheid en zijn onafhankelijkheid kwijt. Met Redbads dood claimden de Karolingen voortaan Friesland als hun land. Karel de Grote zou het laatste stuk in 772 annexeren. De heidense religieuze beelden werden door de Franken vernietigd.

746: Karloman – zoon van Karel Martel – roeide tijdens een bijeenkomst te Cannstatt (Stuttgart) bijna alle edellieden van Alemannia uit. Het gebied werd voortaan door Franken bestuurd.

747: Karloman en broer Pepijn III de Korte bestreden Germaanse stammen – waaronder Saksen – omdat die de taksen niet wilden betalen.

±750: Stichting van Birka (Zweden) en Staraja Ladoga of Aldeigjuborg (Rusland).

753: Pepijn III in conflict met Saksen bij Iburg. Zij vreesden voor hun heilige plaatsen.

754: Pepijn III streed tegen de Longobarden.

758: Conflict met Saksen. Pepijn III ondernam campagnes in Aquitanië tegen hertog Waifar.

761: Pepijn III verwoestte Clermont-Ferrand.

764: Waifar stierf en Pepijn III vestigde zijn macht over Aquitanië.

772: Saksen kwamen in opstand tegen de Franken na de vernieling van hun Irminsul. De val van de Irminsul.

773: Widukind leidde een opstand tegen Karel de Grote. Saksen vernielden Frankische nederzettingen.

774: Karel de Grote lijfde Firenze in bij het Frankische graafschap Tuscia (Toscane).

775: Veldtocht van Karel de Grote tegen de Saksen.

776: Karel de Grote keerde weer van Italië om Saksische opstandelingen te verslaan. Widukind was ondertussen getrouwd met de zus van koning Ragnar en Siegfried. Hij vluchtte naar Dania omdat hij geen trouw wilde zweren aan Karel de Grote.

777: Karel de Grote liet christelijke Saksen van Engeland overkomen om de heidense Saksen van het vasteland te bekeren.

778: Karel de Grote's leger leed een nederlaag te Roncevaux, bekend gebleven door het Roelandslied.

782: Saksen waren verdeeld. De adel had zich bij de Karolingen aangesloten. Bij Süntel vernietigde Widukind een Frankenleger. Harde repressie van Karel de Grote tegen de Saksen, bekend als het bloedbad van Verden.

783: Nieuwe gevechten tussen de Franken en de Saksen. Saksische vrouwen mengden zich met ontblote borsten in de gevechten.

784: Ook de Friezen sloten zich weer aan bij de Saksen.

785: Widukind gaf zich over, liet zich dopen en werd leenman van Karel de Grote.

789: Het vroegste wikingenconflict gebeurde bij Dorset op het schiereiland Isle of Portland in 789. De plaatselijke bevolking was die zeemannen en hun handel waarschijnlijk gewoon, want de lokale reeve van Dorchester, Beaduheard, kwam de drie schepen tegemoet om hen te verwelkomen. Er moet iets zijn gebeurd dat de zeelui choqueerde, want die reeve werd vermoord. Het had misschien iets te maken met de tegenstelling heiden-christen, want heidenen werden gehinderd in het handeldrijven. Wellicht had de reeve teveel douanebeambte gespeeld. Of zij mochten misschien niet aan land zonder taks te betalen. De locatie vertelt ons dat de zeelui als oostmannen ook uit het niet zo verre Walcheren konden komen i.p.v. het noordelijker Noorwegen. Ze wilden handel drijven, maar kwamen bedrogen uit. Het ging hier dus om een handelsexpeditie die slecht afliep.

792: Saksenopstanden. Karel de Grote deporteerde Saksen en gaf hun land aan Franken. Koning Offa van het Mierce rice (Mercia) wilde defensieve bolwerken aan de oostkust. Zo'n bericht bewees dat men conflicten verwachtte.

793: Later zou dit als begindatum gelden voor de wikingperiode. Een Frankische kroniek wees op twee rampen: Strooptochten van Saracenen en opstanden van Saksen. Saracenen waren traditioneel de nakomelingen van Abrahams vrouw Sara. Plundering van het klooster van Lindisfarne door heidenen. De christelijke wereld reageerde verschrikt. In de Anglo-Saxon Chronicles schreef men over 'þa Deniscan', de Denen.

795: Al in 795 zaten de wikingen in Ierland. In 795, 802 en 806 werd Iona aangevallen en stierven 68 monniken, waarbij de rest van de abdijbevolking vluchtte naar de abdij van Kell (County Meath, Ierland). De wikingen vielen in hetzelfde jaar ook Rathlin Island aan op de Ierse kust, Morganwg in Zuid-Wales en nog enkele plaatsen in de buurt. Deze gebeurtenissen tonen aan dat de wikingen in de streek verbleven. Het kunnen de eerste stappen van de wikingen op de Faeröer zijn geweest. Men weet niet of de daar aanwezige Ierse monniken werden verjaagd of niet.334 De Hybriden konden ook een uitstekende uitvalsbasis zijn geweest. Wat opvalt is dat de wikingen kleine plaatsen en eilanden op het oog hadden. Om kloosters met enkele ongewapende monniken of kerken aan te vallen was echt niet veel volk nodig.

799: Wikingen bereikten de kust van Aquitanië. Het kostte hen enkele schepen en 115 van hen kwamen om bij Noirmoutiers.

800 : Karel de Grote werd keizer. Hij organiseerde direct kustverdedigingswerken tegen de wikingen.

802: Poging tot verzoening met de Saksen. Lex Saxonicum moest duidelijkheid scheppen. Abdij van Iona aangevallen door wikingen.

804: Kartel de Grote deporteerde opstandige Saksen. Godfried ontmoette Karel de Grote.

806: Nieuw conflict op Iona.

807: Invasie Ierland. Conflict van Karel de Grote met Godfried.

809: Siegfried probeerde vrede te krijgen met Karel de Grote via Friese handelaren als tussenpersonen.

810: Een Deense vloot van 200 schepen zat in Friesland. Karel claimde dat als zijn bezit. De Scaldingi hadden lef genoeg om hun macht te laten zien. Het werd spannend op de Noordzee. Godfried wilde naar Aken, maar werd vermoord door zijn huskarls (huiskerels of lijfwacht). Karel de Grote verdedigde zich door boten klaar te houden in Bonen (Boulogne) en Gent. Hemming, neef van de hier vermoorde Siegfried werd koning van de Denen.

811: Vrede tussen Karel de Grote en Hemming, door de hulp van Harald Klak en Ragenfried, neven van Hemming. Twaalf edellieden van beide partijen kwamen samen en zwoeren vredevolle eden.

812: Deen Hemming stierf. Harald en Ragenfried werden samen koningen van de Denen.

813: De Denen kregen ruzie onder elkaar en Godfrieds zonen verjoegen Harald Klak die vluchtte naar het Frankische hof van Hludwig I (Lodewijk de Vrome). Het vroegere eilandje Bruin,336 nu verzand tot dorp dat bij de Loire ligt, werd veroverd. Vanuit Deens standpunt kon men van een kolonie gewagen.335

814: Dood van Karel de Grote. Opvolger werd Hludwig I (Lodewijk) de Vrome. Harald en Ragenfried wilden het Denenland terug, wat niet lukte. Harald vluchtte naar Hludwig en werd leenman. Ragenfried stierf in het conflict.

815: Hludwig I zocht hulp bij de Saksen en Abodrieten om Harald te helpen zijn Denenland terug te winnen.

819: Harald zat opnieuw in Denenland en regeerde samen met Erik (Horik). Bisschop Ebbo, van Germaanse afkomst, werd naar de Denen gestuurd.

820: Dertien schepen bezetten een deel van Vlaanderen. Ze moesten wijken en verkenden daardoor de Seine.

822: Harald en Godfrieds zonen beklaagden zich over elkaar op de hofdag te Frankfurt. Bisschop Ebbo kreeg opdracht vanuit Rome om de Denen te bekeren.

823: Harald Klak werd verdreven uit Dania en vroeg hulp aan HludwigI.

825: Iona opnieuw aangevallen. Prior Blathmac sneuvelde.

826: Bisschop Ebbo probeerde vrede te stichten tussen Erik met zijn broers en Hludwig met Harald. Harald liet zich dopen en werd graaf van Rüstringen en Oost-Frisia. Zijn zoon Godfried en neef Harald de Jongere bleven aan het hof van Hludwig. Ansgar vergezelde (controleerde) Harald. Harald bouwde een kerk te Sleeswijk en een school te Hedeby. Hij vernielde daarbij heidense altaren.

827: Harald moest uitwijken.

828: Harald viel Jutland binnen.

829: De West-Saksische koning Egbert, veroverde Mierce rice (Mercia) en dwong de inwoners van Noord-Humberland tot overgave.

830: Lothar 337 probeerde de macht over van zijn vader Hludwig over te nemen, maar mislukte daarin. Hij werkte samen met de broers Harald de Jongere en Rorik. Hij beloofde hen weer de heerschappij over het Schelde- en Maasgebied.

831: Vrede tussen Hludwig en de Denen.

832: Invasie Ierland. Langschepen plunderden Armagh.

833: Wikingconflicten op Louth en Waterford in Ierland. Hludwig de Vrome werd als machthebber opzijgeschoven door zijn zonen, maar in 834 werd dit weer rechtgezet.

834: Wikingen in County Wicklow in Ierland.

834-835: Denen veroorzaakten voor de eerste maal onlusten in de belangrijke handelsplaats Dorestad. Franken zaten met onderlinge conflicten. Ruzie om de keizerskroon. In Bretagne smeedde men plannen om Hludwig I af te zetten en in Nantes en Angers maakten ze ruzie over de heerschappij van Rennes. Denen voeren noordweegs om in Oseberghaugen één van hun leiders/ leidsters te begraven in een langschip (Osebergschip). Sommige historici vermoeden hier het graf van koningin Alfhild, de eerste vrouw van koning Godfried zoon van Halfdeen. Dat schip was geen oorlogsschip, maar een pleziervaartuig voor de kustvaart, want de grote romp kon de zeeën niet aan. Ragnar Lodbrok (wollen broek), een jarl (eorl) uit Deense koningen338 kwam aan de macht. Conflicten en veldtochten tegen de Franken en vertrek naar Engeland.

835: In Wales meerden een groot aantal schepen van de Deense vloot aan. Een deel van de plaatselijke bevolking was voor, een ander deel tegen die Denen. Koning Egbert van Wessex trok zich terug door de overmacht van 35 aankomende wikingschepen. Wikingen vielen Sheppey eiland in de Theems aan. De wikingen zorgden voor onlusten in Antwerpen en Witla339

836: Deen Erik arresteerde enkele opstandelingen (piraten) en overhandigde hen aan Hludwig. Onlusten in het Scheldegebied: Rorik vocht te Antwerpen, Caloes, Deurne, Merksem, Ranst en Broechem. Onlusten in Dorestad. Vestiging in Antwerpen, waarbij de contouren van die vestiging nog altijd terug te vinden zijn in het huidige stratenplan. (Zie bij Danevirke) Antwerpen werd geleidelijk een handelsstad en vertoonde overeenkomsten met Birka, Hedeby, Dorestad, York, Ipswich en andere. De monniken van Sint-Philibert op Noirmoutier vluchtten voor de wikingen.

837: Denen eisten hun plaats weer op in Walcheren en vielen de aanwezige Frankische handelsposten van de bezetters aan. Bij het conflict van 837 sneuvelde er aan Frankische zijde de bekeerde Deen Hemming, zoon van Halfdeen. Denen leken hier in twee kampen uiteen te vallen, in heidenen die hun onafhankelijkheid wilden behouden en bekeerlingen die Franken werden. Vandaar wellicht de strubbelingen in de ringwalburg. Hludwig wilde een verdedigingsvloot opbouwen tegen Friezen. Gerulf van Kennemerland werd opgepakt. Denen vertrokken weer naar hun redelijk veilige woonplaats op Walcheren. Zestig wikingschepen voeren op de Boyne en evenveel op de Liffey rivier (Ierland). Ze vestigden zich zonder weerstand van de plaatselijke bevolking. 838: Rus vertegenwoordigers kwamen aan in West-Europa. Koning Erik vroeg aan Hludwig de macht over Frisia en de Noord-Alba streek.

839: Onlusten in Frisia. Denen streden onder elkaar. De Annales Bertiniani meldden een grote ramp aan de kusten waarbij vrijwel het hele gebied van de Friezen onder water stond. Het zand van de duinen was bijna overal weggespoeld. Rus (Byzantijnse diplomaten) bezochten het hof van koning Hludwig.

840: Lothar maakte vrede met Hludwig en Hludwig met Erik. Samen kwamen ze tot een akkoord om de heidense Friezen aan te vallen. In 840 stierf Hludwig I (Lodewijk de Vrome) wat tot een burgeroorlog leidde. Denen/wikingen zagen hier een kans om hun rechten op te eisen. Vandaar de vele raids na de dood van de koning. Denen probeerden Vlaanderen te behouden. Vooral Rorik liet van zich horen. Antwerpen, Gent en Drongen wilden ze in hun bezit, evenals de controle over de Rupel en de Demer.
Zo wilden ze Brabant winnen. Wikingen vielen Bordeaux aan. Eerste aankomst van wikingen te Lough Neagh in Ierland.

841: De wikingen bezetten Rouen. Stellinga conflict: Machtsstrijd onder de Franken waarbij de Saksen voor beide kanten kozen: de boeren voor Lothar en de adel voor Hludwig. Lothar zocht bondgenoten op Walcheren-Frisia. Hij gaf Walcheren in leen aan de daar wonende wikingen. De Annales Bertiniani vermeldden dat de Frankische koning Lothar de rebellerende Saksen poogde te kalmeren door hen een terugkeer naar hun eigen gewoonterecht voor te stellen in plaats van het Frankische geschreven recht dat zij hadden moeten aanvaarden. Wikingen vestigden zich te Longphort in Dublin.

843: Verdrag van Verdun. Het Karolingische rijk werd in drie stukken verdeeld. Wikingen gebruikten het eiland van Noirmoutier als hun eerste settlement in het Frankenrijk.

844: Rorik I en Harald III sneuvelden op Walcheren. De wikingen voeren op de Garonne tot aan Toulouse. Daarna werden ze ook opgemerkt aan de Spaanse oostkust tot in Gijon en La Coruna. Belegering van Sevilla. In Lissabon hadden ze al een vestiging, het latere Sint-Joriskasteel. Ze voeren ook naar Cadix en Sevilla en richtten er een kamp op. Cordoba en Firrich werden geplunderd. Ze voeren door tot Noord-Afrika, tot in Arzilla, nu Marokko. Daarna vond men ze weer op de Gironde en de Garonne. Moslims noemden hen al madjous, al-Majus of al-Rus.

Duitstalige Wikipedia: Rörik I († 844 of 846) was een Deense Vikingprins die na een lange successieoorlog met zijn broers uit Denemarken werd verdreven en vervolgens plunderde in Friesland en in het gebied rond de monding van de Rijn. Zijn vader Halfdan II († rond 810) was heerser van Haithabu van 804 tot 810. Rorik II is dan Rorik van Dorestad.

845: Onlusten in Frisia. De wikingen voeren de Seine op tot aan Parijs. Karel de Kale betaalde 7000 pond zilver als losgeld. Saintes kreeg bezoek van de wikingen340 De wikingen voeren op de Alba. Hamburg aangevallen door Denen. Opstand van de heidenen tegen een christelijke missie in Birka.

846: Onlusten te Dorestad, Oostergo, Westergo en misschien te Gent. Annales Bertiniani: De zeerovers van de Dani vielen weer Frisia binnen. Ik begrijp hier dat men wilde beklemtonen dat er weer heidenen in Frisia zaten. Haesten bouwde een permanente vestiging op het eiland van Noirmoutier (nu Bretagne).

847: Onlusten te Dorestad en Meginhardeswich. Wikingen drongen Bretagne binnen waarbij koning Nominoë werd verslagen. Commerciële belangen waren duidelijk, want het beheren van de strategische stopplaatsen van de handelsroutes waren daarbij noodzakelijk. Belegering van Bordeaux door Aseger (god-speer, Asger, Ansgar, Asgeir) en inname in 848. De Annales Bertiniani weten het aan verraad van Joden maar er waren ook hier vooral commerciële belangen die meespeelden. Handelaars en abdijen die danegeld gaven, werden gespaard.

±850: Harald Schoonhaar voer voor het eerst naar Orkney. 140 schepen met 'nieuwe' wikingen landden op Ierland en onderwierpen de daar al wonende wikingen, met twee namen, Finngaill en Dubgaill of lichte en donkere vreemdelingen, voor de twee groepen. Het was het begin van een machtsstrijd.

850: Rorik II en Godfried Haraldszoon zorgen voor onlusten in Dorestad en Utrecht. Rorik II regeerde over Frisia. Ansgar bouwde kerken te Hedeby en Ribe.

851: Godfried liet zijn rechten tonen in Friesland en de Rijnmonding. Hij voer ook de Schelde op en drong Gent binnen. Ook de abdij van Drongen werd vermeld. Conflicten tussen de Franken en de Bretoenen. Wikingen op het eiland Thanet in Essex. Athelstan (Edelsteen), koningszoon van Edward de Oudere van Wessex vocht tegen wikingen bij Sandwich. Die gebeurtenis wordt beschouwd als de oudste zeeslag in Engeland. Athelstan kon zes schepen veroveren. Hij sloot een verbond te Tamworth (Tammuuorde of Tame-voorde) door zijn zuster Edith te laten trouwen met de Deense koning van York, Sitric (Sigeric). Die stierf al het volgende jaar en Athelstan maakte van de gelegenheid gebruik om Noord- Humberland in te palmen. Rorik werd verslagen door Aethelwulf (Edelwulf) van Wessex.

852: Godfried voer de Seine op. Ze verschansten zich op het eiland Les Andelys en trotseerden het Frankische gevaar. In de lente van 853 vertrokken ze weer. Conflicten in het Scheldegebied. Deense koning Harald Klak overleed (werd vermoord?) in ballingschap. Ansgar reisde weer naar Birka om de christelijke missie op te krikken.

853: Deens koninkrijk in Dublin.

854: Erik (Horik) de Jongere volgde na een bloedige burgeroorlog zijn vader Erik I op als koning van Dania. Inname van Luçon. Wellicht een stammentwist om de leiding. Haesten werd belegerd door een Normandische leider die was ingehuurd door de graaf van Poitiers. Hij onderhandelde en kon ontsnappen.

855: Godfried was bij Rorik in Dorestad en ze probeerden na Eriks dood, die niets moest weten van de vele onrusten, de macht te veroveren. Laatste vermelding van Godfried. Verovering van Bordeaux (Annales Bertiniani).

856: Rhodri van Wales boekte een belangrijke overwinning op een Deense wikingleider, waardoor Wales in de toekomst gespaard bleef van een kolonisatie zoals in Ierland.

856-859: Haesten zocht vestigingen in West-Francië. Met Beren Isernside (Björn Järnsida) voer hij de Seine op en plunderde hij de kloosters van Sint-Kwinten (Saint Quentin), Sint-Elooi (Arras), Sint-Denijs en Sinte- Genoveva (Parijs). Hij bezette ook de Kanaaleilanden. 3.732 kg zilver werd als danegeld gegeven na de overwinning van wikingen in Essex.

857: Verwoesting van Utrecht en plundering van Dorestad.

858: Het wikingkamp op het Seine-eiland Oscelle (Oissel bij Rouen) werd belegerd door Karel de Kale.

859: Aanwezigheid van wikingen in Brabant. Wikingen met Beren Isernside en Haesten zaten langs de kusten van de Middellandse Zee, van Spanje tot Byzantium. De Annales Bertiniani schreven dat de Denen de plaatsen over de Schelde vernielden. Het kan ook zijn, dat zij daar dus gewoon woonden of wilden wonen. Wikingen vielen Narbonne aan. Overwinning op de wikingen in Spanje (slag van Albelda)

860: Wikingen aan de Ijzermonding en de Sint-Bertijnsabdij van Sint- Omaars. De abdij van Saint-Denis ontving van Lothar II een 'portus' op de Schelde te Valenciennes. Belegering van Pisa. Onsuccesvolle belegering van Constantinopel (Mikelgard) door Rus.

862: Baldwin (Boudewijn) I van Vlaanderen dreigde zich bij de Denen aan te sluiten als hij zijn zin niet kreeg van koning Karel de Kale. De wikingen wilden naar Meaux maar werden teruggedrongen. Ze verlieten het Seine-gebied. Hun legers zouden zich verder splitsen. Een groot deel vertrok naar Engeland. De Bretoense leider Salomon gebruikte wikingen als huurlingen. Rorik kreeg de kans om met zijn broers te regeren over Proto Noordwest- Rusland.

863: Laatste plundering en vermelding van Dorestad. Dood van graaf Turpion en Màr de wiking.341 Dood van de graaf van Auvergne door de wikingen aan de poorten van Clermont Ferrand.

863-864: De wikingen verbleven tussen Saintes en Bordeaux. De graaf Arnold verloor een deel van zijn leger. (Historia Translat. Reliquiarum S Faustae) De wikingen vielen Saintes, Angoulême, Périgueux en Limoges aan.342 Met de steun van Normandische Denen trachtte Pepijn II van Aquitanië zijn verloren gebied te heroveren. Pepijn voer met hen de Garonne op en belegerde Toulouse. Toulouse werd echter niet geplunderd want de daar regerende Goot Humfroi (Huntfridus) was waarschijnlijk een medestander. De schepen vertrokken weer en Karel het Kind, zoon van Karel de Kale ontvoerde Pepijn, weg van de Normandische troepen. Doordat Humfroi aan de zijde van Pepijn stond, moest hij geen amnestie verwachten en vluchtte hij naar Italië. Pepijn stierf in ballingschap te Senlis. Een episode die aantoonde dat de Normandiërs al in Normandië woonden en dat er ook contacten waren met Karolingen. Beleg van Rodez343 Slag bij Connac (Albi) tussen de legers van Karel de Kale en de wikingen.344 Baldwin I hield Noor(d)mannen op afstand in Vlaanderen.

865: Het mekel here kwam aan in Oost-Anglia in Engeland. Eerste nederzettingen volgden.

866: Belegering van Le Mans. Bij hun terugkeer werden ze door de Karolingen aangevallen te Brissarthe. Karel de Kale betaalde losgeld aan wikingen voor de veiligheid van zijn rijk. De Karolingen moesten vluchten voor wikingen uit Hastings.

867: Wikingen vielen met hun mekel here York aan vanop de Humber. Men sprak over een leger van 500 tot 1000 mannen. York of Everwic werd een wikinghoofdstad. Vestiging in Snotingaham (Nottingham). Denen kwamen aan de macht in Deira, Noord-Humberland en er werden 'danegeld-belastingen' ingevoerd. Yorkshire wikingen werden aangeduid als butsecarlas of buzecarlos in het domesdayboek. Deze buzekerels waren een bootvolk. Een buce was een breed schip met twee masten dat diende voor het vervoer van zware lading.345 Rorik uit Frisia verdreven.

869: Kamp te Theodford (Thetford) onder leiding van Ingwar en Ubbe. Koning Edmund, halfbroer van Athelstan, sneuvelde in een gevecht tegen de wikingen.

869: Deen Godfried bekeerde zich en trouwde met Gisela, dochter van koning Lothar II.

870: Wikingen, onder leiding van Ingwar de beenloze en Olaf de Witte, vernietigden het fort Dumbarton. Met hun buit voeren ze naar Dublin, hun hoofdstad in Ierland. Vestiging te Raedigam (Reading) met een wal- en grachtsysteem dat de twee rivieren, de Theems en de Kennet met elkaar verbond. Die plaats moest duidelijk een permanent karakter krijgen. Hier regeerden Bagsecg en Halfdeen als koningen.

870: Rorik verbleef te Frisia en was officieel vazal van Karel de Kale. Hij liet zich ook dopen. Na 873 vernemen we niets meer van Rorik. Kan men hem vereenzelvigen met de rus-wiking Rurik in Scandinavië? Zie bij Rorik.

871: Het mekel here kwam aan te London, waar ze direct twee kampen oprichtten en zich vestigden, één rond Aldwyck en één op de plaats waar nu de Tower staat. Athelred en Alfred van Wessex moesten zich verschillende keren weren tegen de wikingen. Athelred sneuvelde bij één van die conflicten. Verblijf van de wikingen te Torksey (Turcesige, Lindsey in Noord- Humberland). Alfred de Grote (van Wessex) koning van Engeland. Dood van Olaf de Witte van Dublin.

873: Dood van koning Ivar van Dublin. Kamp te Hreopedune (Repton) Wikingen splitsten zich in twee groepen. Rodulf zat in het gebied van Hludwig de Duitser. De inwoners van Oostergo weigerden belastingen te betalen en doodden Rodulf en zijn mannen. Een bekeerde Noorman was daarbij hun raadsheer.

874: Wikingen veroverden Mierce rice (Mercia) vanuit het klooster van Repton. Denen verwoestten een paleis dat in de eeuw ervoor nog door Koning Offa werd gebouwd. Het mekel here splitste zich. Eén groep wikingen, onder leiding van Halfdeen vestigde zich op de oevers van de Tyne in Noord-Humberland. Een andere groep met de ceorls of jarls Guthrum, Aseketel en Anvind trokken naar het Grontabricc kamp. De wikingen maakten van gronta, canta, wat resulteerde in cam en Cambridge. Ze voeren er de danelage in. De handel floreerde en Cambridge groeide snel aan. Sigurd I koning te Orkney. In Repton vonden archeologen een massagraf van 200 wikingen-Denen die de harde winter van 873-874 niet hadden overleefd. Ze kwamen hoogstwaarschijnlijk uit het huidige Vlaanderen-Zeeland,346 opgejaagd door de Franken.

875: Kamp te Wareham, in Zuid-Engeland van twee samenkomende groepen uit Cambridge en West-Engeland.

876: Vertrek met het mekel here naar Exeter. Door een storm verging onderweg een vloot van wel 120 wikingschepen in de omgeving van Swanwick. Vandaar het kleinere kamp van Exeter. Wikingen aan de macht te York. Conflicten in Frisia. Karel de Kale wilde al komen tot een zo goed mogelijk akkoord met de nortmanni.

877: Koning Rhodri van Wales werd verslagen door de wikingen en vluchtte naar Ierland. Toen hij in 878 terugkeerde, werd hij gedood door Angelsaksen. Nieuwe splitsing van het mekel here. Kamp te Chippenham. Overlijden van Karel de Kale.

878: Wikingen in Wales. Kamp te Cirencester. Wessex werd ingenomen door de wikingen. Koning Alfred zocht bescherming in de abdij van Athelney in Somerset. Hij keerde terug en versloeg de wiking Guthrum. Guthrum liet zich bekeren en mocht meewerken aan het bestuur van de streek. Onderhandelen met elkaar leek de beste oplossing voor beide partijen. Wiking kolonies tussen de Saksen van de East Midlands, wat de vijf burgenstreek werd van Lincylene (uit Lindon Colonia) Snotingaham, Stanford en Ledecestre (Lincoln, Nottingham, Derby, Stamford, Leicester).

879: Wikingen in London, met kamp te Fulham. Vanaf dan zou het mekel here zich weer meer richten op het vasteland. Vestigingen in de Schelde- en Maasvallei werden gebruikt als een uitvalsbasis. Verblijf te Gent. Verkenning van de Ijzerdelta. Daarbij werden de Frankische woonplaatsen niet ontzien. Dood van Rorik.

880: Vestiging te Kortrijk. Conflicten te Nijmegen, Doornik, Atrecht, Thiméon in Henegouwen en Gent.

881: Wikingschepen voeren de Rijn op en vielen Nijmegen aan. Vestiging te Ascloha. Raid op Aken. Wikingen verbleven te Gent en herstelden hun schepen. Zij verbleven ook te Kamerijk, Terwaan en Atrecht. Wikingkamp te Asselt. Zij verbleven ook te Nijmegen, Luik, Maastricht, Tongeren, Malmedy en Stavelot. Hludwig III (Hluduig) versloeg de wikingen te Saucourt. Het bekende Ludwigslied verhaalt daarover. Wikingen verloren daardoor macht in Vlaanderen. Na hun nederlaag zaten ze in Kortrijk en Gent voor ze naar de Maas trokken.

882: Wikingen plunderden Zutphen en Deventer. Wikingen verbleven te Asselt, Atrecht en Kamerijk. Karel de Dikke gaf Frisia in leen aan de Denen. Hij onderhandelde met de wikingen in de buurt van Maastricht en gaf 2800 zilveren ponden aan de Deense leiders, Godfried, Sigfried en Worm, om te vertrekken.

883: Wikingen vestigden zich in Amiens en Atrecht. Karel de Dikke sloot een verbond met Godfried. Einde van de noordmannenconflicten in het Scheldebekken.

884: Wikingenkamp in Leuven en vestigingen in de buurt.

885: Wikingen in Leuven. Belegering van Parijs. Men schreef dat de wikingen er waren met 700 schepen en 30.000 mannen. Zij wilden naar Bourgondië en sleepten hun boten langs de stad, stroomopwaarts. Toch werd Parijs geplunderd. Godfried door Franken gedood.

886: Herbert van Vermandland versloeg de wikingen te Parijs en werd graaf van Soissons. Hij verdedigde de Seine en de Oise tegen de wikingen. Alfred, koning van Wessex sloot een verbond met de wikingen met de hulp van Guthrum. Het westen was voor Alfred, het oosten tussen de rivieren de Theems en de Tees werd wikinggebied waar de danelaw heerste. De Engelsen en de Dani wikingen waren wettelijk elkaars gelijken.

887: Siegfried werd gedood in Frisia.

888: Arnulf van Karinthië versloeg Noordmannen bij Leuven.

890: Baldwin II van Vlaanderen deed de Noordmannen wijken. Wikingen te Atrecht.

891: Wikingen keerden terug naar Leuven, maar werden er aangevallen door Koning Arnulf van Oost-Frankenland. Wikingen in Vlaanderen, Atrecht, de Dender, Luik en de Geul.

892: Opnieuw wikingen te Leuven. Een hongersnood deed hen de streek verlaten. Noor(d)mannen scheepten in te Bonen en voeren langs de Vlaamse kusten. Landing te Appledore (Engeland) en poging om Engeland te destabiliseren.

±892: Slag te Hafrsfjord (Hafursfirth). Harald werd koning van een verenigd Noorwegen.

896: Rollo bouwde kamp te Choisy-au-Bac op de Aisne.

899: Alfred van Wessex stierf en zijn zoon Edward nam de kroon over. Hij startte een nieuw offensief tegen de wikingen.

±900: Grafheuvel te Gokstad. Een leider werd er rond die tijd begraven in een schip waar men de mast uithaalde die moest dienen voor de nok van het graf. Hij werd begraven met 12 paarden, 6 honden en een pauw samen met nog andere zaken, o.a. drie kleine boten, een tent, een slee en tuig voor paarden. Gouden en zilveren voorwerpen waren waarschijnlijk geplunderd in latere tijden. Het schip had 32 roeiplaatsen en rond de rand zaten 32 schilden, wat mogelijk wees op een oorlogsschip. Maar de roeiplaatsen hadden geen zittingen! Dan toch een ceremonieschip? Het hout van het schip dateerde van 890 en stamde dus uit de periode van Harald Schoonhaar. De Franse Wikipedia gelooft dat de dode Olaf Geirstad- Alf is, een koning van Vestfold uit het huis van de Inglinge.

902: Ieren verdreven wikingen uit Dublin. Zevenhonderd Rus probeerden Kreta weer af te nemen van de Arabieren.

911: Rollo werd verslagen bij Chartres, maar Koning Karel de Eenvoudige sloot toch een verdrag met hem te Saint-Clair-sur-Epte. Hij gaf Rollo het gebied rond de Seine-monding in leen. Rouen werd de hoofdstad. Geboorte van Normandië.

917: Wikingen herstelden hun gezag in Dublin.

918: Athelflæd, de weduwe van Athelred en dochter van Alfred bouwde forten en veroverde land op de Dani wikingen. Ze stierf in 918.

919: Oproer in Ierland tegen de wikingen door onder andere de Ierse koning Niall Glundubh. Bij Dublin werd hij verslagen en vermoord, samen met 12 andere opstandige koningen. 920: De Roomse kerk keerde terug naar Utrecht.

923: Rollo breidde zijn Normandisch gebied uit met Bayeux en Caen.

924: Edward stierf en Athelstan (Edelsteen) volgde hem op.

925: Rollo wilde Vlaanderen, Amiens en Noyon veroveren. Na onderhandelen werd vrede gesloten waarbij Rollo de Vlaamse veroveringen afstond.

927: Athelstan veroverde York.

±930: Vernietiging van het kamp te Péran (Bretagne) waar wikingen woonden.

930: Oprichting van het alding te Thingvellir op Ijsland.

937: Athelstan van Wessex vernietigde te Brunanburh de Dublinwikingen en hun medestanders uit Schotland.

939: Dood van Athelstan, de eerste koning van heel Engeland.

949: Zeshonderd negenentwintig Rus poogden opnieuw Kreta te heroveren van de Arabieren.

±950: Keizer Otto I de Grote liet rond 950 al tol heffen op de Schelde. Hij sloot een verdrag met de daar wonende noor(d)mannen. Heeft hier het Brabo-verhaal zijn oorsprong? Dan was er geen sprake van 'reus' Antigoon, maar van 'Rus' Antigoon. (Zie bij Reuzelied, deel 9,2,2) Brabo op een waterput naast de kathedraal van Antwerpen.

954: Erik Haraldsson Bloedaks, zoon van Harald Schoonhaar (zoon van Halfdeen uit het geslacht van de Inglingen) en laatste wikingkoning in Engeland, werd verplicht om York te verlaten waar hij al vanaf 949 regeerde. Hij stond bekend als een bruut die geregeld in conflict kwam met andere wikingen. Hij kwam om tijdens zijn vlucht naar het noorden. Einde van het wiking-koninkrijk te York (876-954).

958-959: Dood van Worm de Oude, opgevolgd door zijn zoon Harald Blauwtand.

959-975: Vredige tijd in Mierce Rice en Noord-Humberland onder de diplomatieke koning Edgar.

961: Zeeslag te Fitjar, ten zuiden van het Noorse Bergen tussen de neven Hakon de Goede Ingling en Harald Grauwvel, zoon van Erik Bloedaks, waarbij Hakon sneuvelde.

964: Rus werden naar Sicilië gestuurd om te vechten.

965: Harald liet zich dopen.

974: Otto II van Duitsland bezette Denemarken.

980: Wikingen van Dublin verloren de slag bij Tara in Ierland.

980-985: Jomswikingen verslagen bij Ålesund (Hjörungavágr)

985-986: Erik de Rode in Groenland.

988: Vladimir van Kiev-Rusland bekeerde zich tot het christendom. Hij stuurde 6000 Rus naar de Byzantijnse keizer.

991: Byrhtnoth, hoofdmagistraat van Essex, stierf te Maldon tijdens een gevecht tegen Dani-wikingen die Essex binnen wilden. Voor die Slag bij Maldon riep een wiking naar de Saksen – ze spraken dezelfde taal – dat het beter ware om gewoon te betalen, omdat er geen reden was om elkaar uit te moorden. Wikingen te Staveren.

994: Wikingen in Oost-Friesland aan de Elbe- en de Wezermonding. Wikingraids in Engeland. Men sprak van 94 schepen. In dezelfde periode vielen er Saksen Denemarken aan.

1000: Ijsland aanvaardde de christelijke godsdienst als officiële religie. Wikingen op Vinland.

1002: Koning Edelred van Engeland wilde op Saint Brice's day alle Denen van Engeland ombrengen.

1003: Swein Vorkbaard had een basis op het eiland Wight.

1006: Onlusten met Noormannen te Tiel.

1007: Onlusten met wikingen te Utrecht.

1009: Wikingen verbleven in de rivierengebieden. Utrecht bleef gespaard. Engeland had zijn vloot klaargekregen, maar er was onenigheid over de leiding. Dit leidde tot een splitsing onder twee leiders. Nog voor er wikingen konden worden aangevallen was een derde van de vloot door dit conflict al vernietigd. En op 1 augustus landden er wikingen te Kent. Het Kentse volk kon zich vrijkopen met 3000 ponden.

1013: Swein of Sven Vorkbaard verdreef Edelred II en benoemde zich door zijn overwinning 'koning van Engeland'. Hij was een zoon van de Deense koning Harold Blauwtand had al 20 jaar raids georganiseerd op Engeland. Na een grootschalige invasie onderwierp hij het volk van de Danelage. Londen gaf zich ook over aan Sven waardoor Edelred vluchtte naar Normandië en het hele land onder Deense controle kwam. Maar vijf weken na de slag overleed Swein.

1014: Brian Bóru sneuvelde te Clontarf bij Dublin. De politieke macht van de wikingen in Ierland begon vanaf hier af te brokkelen.

1016: Dood van Edelred. Knoet de Grote, zoon van Swein, versloeg Edmund Isernside door met 160 schepen af te komen. Hij werd koning van Engeland. Later werd hij ook koning van Denemarken.

1026: Slag te Holy River.

1030: Slag bij Stiklestad (Noorwegen) tussen Olaf en Knoet de Grote. Knoet won.

1038: Harald Hardrade voer naar Sicilië met 500 Warings.

1041: Laatste wikingaanval met grote verliezen van de Rus in de slag te Montemaggiore (Sicilië).

1042: Edward de Belijder werd koning van England. Tijdens zijn regering werden de contacten met Normandië belangrijker.

1062: Slag bij Niså (Denemarken) tussen Harald Hardrada en Sweyn Astridszoon (Estrythson) van Denemarken.

1066: Datum die de meeste geleerden aanduiden als het einde van het wikingentijdperk. Edward de Belijder stierf en werd opgevolgd door Harald Godwinson, graaf van Wessex. Hij kreeg onmiddellijk dreigementen van Willem, hertog van Normandië en Harald Hardrada, koning van Noorwegen, die beiden aanspraak maakten op de Engelse troon. Op 24 september zat Harald nog in York. Het conflict tussen Harald en Willem dat te Fulford en Stamford Bridge op 25 september 1066 eindigde, geldt als afsluiting van het wikingtijdperk. Harald stierf in het gevecht. 19 dagen later, op 14 oktober was er de fameuze veldslag te Hastings, waarvan het tapijt van Bayeux ons een boeiend verslag toont. Willem en Eduard staan afgebeeld op het tapijt. Op Kerstdag eiste Willem de Veroveraar de Engelse troon op. Engeland zou vanaf dan cultureel verfransen.

1070: De Deense koning Sven Estridsson kwam naar Engeland en eiste de troon op, maar werd verjaagd door Willem.

1075: Knoet, zoon van Sven, kwam met een Deense vloot naar England.

1098: Magnus Berrevoet (Barrevoet, Berrføtt) uit het huis van de Inglinge, wilde een Noors imperium rond de Ierse Zee. Hij veroverde de Orkney- eilanden, de Hebriden en het eiland Man met de hulp van zijn zwaard beenbijter (wvl bjinbitr).

1103: Dood van Magnus Berrevoet in Ierland. Verschillende nakomelingen van Magnus vochten om de troon. Zo begon een lange periode van burgeroorlog in Noorwegen die tot 1240 zou duren.

1151 tot 1153: Plundering van de oostkust van Schotland en Engeland door de koning van Noorwegen Eystein II Haraldsson. Hij viel Aberdeen, Hartlepool en Whitby aan op een manier die doet denken aan de vroegere wikingtochten

1171: De dood van de laatste Scandinavische koning van Dublin, Askulf Mac Torkil terwijl hij probeerde zijn koninkrijk te heroveren. Askulf probeerde zijn bezit terug te krijgen van de Engelsen. Zijn inval in Dublin mislukte en hij werd geëxecuteerd door de Engelse gouverneur van de stad.

1185: De Normandiërs/noordmannen onder leiding van Willem II van Sicilië organiseerden vanuit het eiland een expeditie naar de Balkan. Ze plunderden Thessaloniki.

1263: Slag bij Largs: Een onbeslist gebleven veldslag in de Schots-Noorse Oorlog. Haakon IV landde op de kust van Schotland, maar na een gevecht met de Schotten trokken beide partijen zich terug. Op 15 december 1263 stierf koning Haakon IV Haakonsson de Oude van Noorwegen op de Orkney-eilanden. Tijdens zijn verblijf bij de bisschop te Kirkwall, werd hij ziek en overleed hij. Men erkende hem als één van de grote koningen van Noorwegen.

 

'